Δευτέρα 7 Ιούνη>> 500.000 επιστήμονες απ’ το σύνολο των 174 επιμέρους επιστημονικών τομέων (κι αυτοί οι 174 τομείς αφορούν τα πάντα: απ’ την αστροφυσική ως την ηλεκτρολογία αυτοκινήτων): αυτή είναι η συγκέντρωση ειδικευμένου διανοητικού κεφαλαίου που υπολογίζεται ότι έπεσε απ’ τον περασμένο Μάρτη πάνω στην αντιμετώπιση του τσαχπίνη παγκόσμια. Πιθανότατα αυτός ο τεράστιος όγκος ειδικευμένης διάνοιας (συν τους διαθέσιμους τεχνολογικούς εξοπλισμούς, συν τις συχνά απλόχερες χρηματοδοτήσεις) συγκεντρωμένος, να ασχολείται με το ίδιο «πρόβλημα», να είναι μοναδικός στην ιστορία του γαλαξία!
Τσαχπίνης εναντίον όλων λοιπόν! Ποιό είναι το αποτέλεσμα; Με την εξαίρεση ορισμένων (όχι λίγων…) πολύ συγκεκριμένων εθνικοτήτων (ονόματα δεν λέμε…), η αλήθεια είναι ότι όχι ο ίδιος ο κορονοϊός αλλά η άγρια και φονική μυθολογία με αυτόν σα σημαία νίκησε! Σχεδόν έχει συντρίψει την αφρόκρεμα του καπιταλιστικού διανοητικού δυναμικού (του δυτικού σίγουρα!), αν το ενδιαφέρον αυτού του δυναμικού ήταν το αποτέλεσμα. Κι αν η συγκέντρωση διανοητικού κεφαλαίου απέναντι σε έναν μέτριας σημασίας και μικρής νοσηρότητας κορονοϊό είναι μοναδική στον γαλαξία, η αποτυχία του διανοητικού κεφάλαιου να τον νικήσει είναι, ίσως, μοναδική στο σύμπαν! Σα να παίζει η μικτή σύμπαντος με τα Άνω Τζούτζουλα… και να λέει (η μικτή σύμπαντος): καλά, θα τα πούμε στον επόμενο γύρο… Ή σα να “παίζει τον γιατρό” μια αόρατη μηχανή εναντίον δύο δεκάχρονων…
Αυτή η κλίμακα των γεγονότων είναι πολύ πιο πραγματική απ’ τις ατομικές φοβίες διαφόρων. Και επειδή δεν είναι εμπειρική διαφεύγει της προσοχής. Ωστόσο χρειάζεται η προσοχή μας και μια, έστω κατ’ αρχήν, απάντηση σ’ αυτό το κομβικό ερώτημα: έφτιαξε, άραγε, η εξαπάτηση και η βία της καπιταλιστικής μετάβασης ένα εικονικό θηρίο που δεν μπορεί να το αντιμετωπίσει, ή μήπως έφτιαξε ένα εικονικό θηρίο τέτοιο ώστε να μην μπορεί να το αντιμετωπίσει αποτελεσματικά αλλά, αντίθετα, να το έχει για μπαμπούλα; Κι αν υπάρχει ήττα πως ακριβώς επιμερίζεται;
Αν και η ερώτηση είναι πολιτική, έχει σχέση οπωσδήποτε και με τον χαρακτήρα της σύγχρονης «επιστήμης»· αυτού του λίγο πολύ ιερού που κουβαλάνε στα κεφάλια τους (και συχνά στις τσέπες τους) οι 500.000 αξιωματικοί του «πολέμου κατά του αόρατου εχθρού». Πόσοι, άραγε, απ’ αυτές τις 500 χιλιάδες έχουν άμεση γνώση όχι του «επιστημονικού πεδίου» τους αλλά των συμφερόντων και των κινήτρων που ωθούν γενικά έρευνες και εφαρμογές; Κι απ’ αυτούς πόσοι θα σήκωναν το επιστημονικό (και ηθικό) αναστημά τους για να φωνάξουν: Ως εδώ!!! Δεν είμαστε τσατσορούφιανοι καμιάς βιομηχανίας!!!
Όντες ιστορικά εξαρτήματα της καπιταλιστικής πορείας εδώ και πολλές δεκαετίες (και όχι η απλή, αδιαμεσολάβητη έκφραση των διανοητικών ικανοτήτων των κοινωνιών σαν τέτοιων) αυτοί οι επιστήμονες όλων των κλάδων στη συντριπτική τους πλειοψηφία είναι πισθάγκωνα δεμένοι στις αναδιαρθρώσεις. Κι όσο πιο ριζικές είναι αυτές οι αναδιαρθρώσεις, τόσο πιο ισχυροί είναι οι κραδασμοί που διατρέχουν τα «επιστημονικά πεδία», όχι μόνο γνωσιολογικά αλλά και σαν κύρος, χρηματοδοτήσεις, ιεράρχηση προτεραιοτήτων· αυτές οι πλευρές που στην πραγματικότητα είναι πιο σημαντικές.
Κι όσο πιο ισχυροί είναι οι κραδασμοί, τόσο περισσότερο η ένταξη-στους-μηχανισμούς γίνεται (συνειδητά η ασυνείδητα) ροπή προς κάποια αόριστη «έξοδο κινδύνου». Που, κατά την ταπεινή (αλλά καθόλου ατεκμηρίωτη) άποψη της ασταμάτητης μηχανής, ήταν, στην προκειμένη περίπτωση, η συμμετοχή στον πόλεμο κατά του αόρατου. Ένα είδος επιστημονικού «φιλάμε χεράκι» αν μας εννοείτε…